Kan basıncının yükselmesi ile birlikte vücudun gerilmeye ve hislerin gerilmeye başlaması sonrasında endişeli düşüncelerin ortaya çıktığı ve fiziksel değişimlerin görüldüğü duygu türü kaygı olarak adlandırılır. Yani kaygı aslında korku, mutluluk veya üzüntü gibi bir duygu çeşididir. Bu anlamda da bireyin kaygı duyması temelinde gayet normal bir durumdur.
Kaygı duymak, tüm duygular gibi normal ve gereklilik oluşturan bir duygu olsa da yüksek kaygı sonrasında ise bedensel, zihinsel ve davranışsal düzeyde değişen belirtileri ile karşılaşılır. Örnek olarak kaygının artış göstermesi ile birlikte birey aşırı gergin bir hale gelirken; düşüncelerini kontrol edemez, uyku ya da iştah problemleri yaşayabilir. Kaygının artışı ile birlikte günlük hayatın olumsuz etkilenmesi sonrasında da yetişkinlikte kaygı problemleri ortaya çıkabilir.
Kaygı Bozukluğu Nedir Ve Belirtileri Nelerdir?
Kaygı duygusunun gerekenden fazla bir seviyeye ulaşması genel anlamda kaygı bozukluğu ya da anksiyete bozukluğu gibi bir isme sahiptir. Birey bu durumda gerekenden çok daha fazla endişe duymaya başlarken, huzursuz hisseder ve bununla birlikte hem korku hem gerginlik görülebilir. Şüpheli bir yaklaşım ile birlikte duygu durumunda bozukluk ortaya çıkarken, fizyolojik anlamda da tansiyonun dengesizleşmesi, kalp çarpıntıları, aşırı terleme, solunum bozulmaları ve sindirim sistemi rahatsızlıkları görülebilir.
Normal düzeyde hayat ile ilgili kaygı duyulması kişinin hayatında her noktada olumlu etkiler doğurabilir. Örnek olarak bir derse çalışma sürecinde, iş hayatındaki bir projeyi tamamlama sürecinde veya evliliğe hazırlık sürecinde duyulan kaygı daha fazla hassasiyet gösterilmesini ve daha olumlu bir sonuç elde edilmesini sağlar. Ancak normal bir şekilde duyulması gereken bu kaygı yüksek bir seviyeye ulaştığında tam tersi şekilde her şeyde olumsuzluğa neden olabilir.
Kaygı Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?
Her bireyin hayatındaki yaşadığı farklı durumlara ve genel psikoloji ya da genetik mirasına bağlı olarak yaşadığı kaygı bozukluğu da değişen bir şekilde ortaya çıkabilir. Bu anlamda kısa tanımlamalar ile aşağıdaki listede yer alan kaygı bozukluğu çeşitleri incelenebilir.
- Panik bozukluk olarak adlandırılan kaygı bozukluğunda genellikle ara sıra panik ataklar yaşanır ve kalp ritminde solunumda beden hareketlerinde dengesizlikler görülür.
- Fobi yani bir hayvandan korkulması, bir durumdan ya da bir nesneden korkulması gibi durumlarda da korku artışı korkunun doğacağına dair kaygının da artması sürecini ortaya çıkarır. Bu neden ile kişiye has bir şekilde gelişen fobiler birer kaygı bozukluğu doğurur.
- Sosyal fobi bireyin toplum içerisinde, aile içerisinde, iş hayatında, topluluk önünde veya arkadaşları arasında kendine güvenini yitirmesi, stres yaşaması, utanması ve hakir görüleceğini düşünmesi nedeni ile doğan kaygı bozukluğudur.
- Kişinin toplumdan kaçmaya çalışması, açık alanda bulunmak istememesi ve kalabalık yerlere tahammül edememesi ilerleyen bir korku ve endişe ile birlikte ortaya çıkıyorsa, bu durum bir kaygı bozukluğu olan agorafobi anlamına gelir.
Yetişkinlerde Kaygı Problemleri Nasıl Giderilir?
Yetişkin bir bireyde kaygı problemi ile karşılaşılıyorsa; bu problemin türü, arkasında bulunan faktör ve kaygı problemi ile birlikte ortaya çıkabilecek depresyon ya da obsesif kompulsif bozukluk gibi problemler gözden geçirilerek tedavi programı geliştirilir. Genellikle tedavide psikoterapi çok büyük bir katkı sağlarken, aynı zamanda psikiyatri muayenelerinde reçeteli ilaçlar ile takviye ihtiyacı bulunabilir.